Doğrusal Olmayan Ev Tipi Lambalar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/9)

Doğrusal Olmayan Ev Tipi Lambalar İle İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair Tebliğ (SGM-2011/9)

DOĞRUSAL OLMAYAN EV TİPİ LAMBALAR İLE İLGİLİ ÇEVREYE DUYARLI TASARIM GEREKLERİNE DAİR TEBLİĞ (SGM-2011/9)

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, 7/10/2010 tarihli ve 27722 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik olarak, doğrusal olmayan ev tipi lambaların, ev dışında kullanılmak üzere piyasaya arz edilse dahi veya başka ürünlerle bir arada bulunsalar dahi, piyasaya arz edilmeleri ile ilgili çevreye duyarlı tasarım gereklerini ve özel amaçlı lambalara ait ürün bilgileri şartlarını belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, ev tipi lambaları, özel amaçlı lambaları ve doğrusal olmayan ev tipi lambalarını kapsar.

(2) Bu Tebliğ;

  1. a) Aşağıdaki x ve y kromatiklik koordinatlarına sahip lambaları,

-x < 0,200 veya x > 0,600 veya

-y < – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,2800 veya

y > – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,1000

  1. b) Doğrusal lambaları,
  2. c) Işık akısı 60 lümenin altında veya 12000 lümenin üzerinde olan lambaları,

ç) 250 – 780 nm aralığındaki toplam radyasyonunun % 6’sı veya daha fazlası 250 – 400 nm aralığı içinde olan ve uç radyasyonu 315 – 400 nm (UVA) veya 280 – 315 nm (UVB) arasında olan lambaları,

  1. d) Entegre balastı olmayan flüoresan lambaları,
  2. e) Yüksek yoğunluklu boşalmalı lambaları,
  3. f) E14/E27/B22/B15 başlıklı, 60 volt veya daha düşük gerilime sahip ve 5 inci maddenin ikinci fıkrasında, 1’den 5’e kadar olan aşamalarda entegre transformatörü olmayan akkor filamanlı lambaları,

kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ;

  1. a) Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğe dayanılarak,
  2. b) Avrupa Birliği’nin Doğrusal Olmayan Ev Tipi Lambalarla İlgili Çevreye Duyarlı Tasarım Gereklerine Dair EC/244/2009 sayılı Tüzüğüne paralel olarak,

hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğin amaçları bakımından, Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmelikte yer alan tanımlara ek olarak;

  1. a) Akkor telli lamba: Filamanın vakumlu bir ampul içinde çalıştığı veya soy gaz ile çevrelendiği filamanlı lambayı,
  2. b) Balast: Besleme gerilimini dönüştürme, ışık şiddetini azaltma, güç faktörünü düzeltme ve tek başına veya bir başlatma aygıtı ile birlikte lambayı/lambaları başlatmak için gerekli şartları sağlama tertibatlarını da içerebilen ve lambaya entegre veya lambadan ayrı olabilen, güç kaynağı ile bir veya daha çok boşalmalı lamba arasına bağlandığında, lambanın/lambaların akımını sınırlayan cihazı,
  3. c) Boşalmalı lamba: Işığın doğrudan veya dolaylı olarak, gaz, metal buharı veya çeşitli gaz ve buharların karışımı içinden bir elektrik boşalması ile üretildiği lambayı,

ç) Doğrusal lamba: Işık akısı çıkışının en az %80’i 120o açılı koniye karşılık gelen, üçten fazla düzlemin bir noktada oluşturduğu π sr açısı içinde olan sahip lambayı,

  1. d) Doğrusal olmayan lamba: Doğrusal olmayan lambayı,
  2. e) Entegre balastsız flüoresan lamba: Entegre balastı olmayan, tek veya çift başlıklı flüoresan lambayı,
  3. f) Ev tipi oda aydınlatması: Evin bir odası içindeki görüşü artırmak amacıyla, doğal ışığı yapay ışıkla değiştirerek veya tamamlayarak odanın kısmen veya tamamen aydınlatılmasını,
  4. g) Ev tipi lamba: Özel amaçlı lambalar hariç olmak üzere, ev tipi oda aydınlatması için tasarlanmış lambayı,

ğ) Filamanlı lamba: Akkor haline getirme işlemini etkileyen gazları içeren veya içermeyen, ışığın, elektrik akımı geçirilerek akkor sıcaklığa kadar ısıtılan ipliksi bir iletken yardımıyla üretildiği lambayı,

  1. h) Flüoresan lamba: Işığın büyük bir bölümünün boşalmadan kaynaklanan mor ötesi ışıma ile harekete geçirilen bir veya daha çok fosfor tabakası ile yayıldığı, entegre balastı olan veya olmayan, düşük basınçlı cıva tipi boşalmalı lambayı,

ı) Güç kaynağı: Şebekeden gelen alternatif akım (AC) güç girişini, doğru akım (DC) veya başka bir AC çıkışına çeviren aygıtı,

  1. i) Işık yayan diyot (LED): Elektrik akımı uygulandığında optik ışıma yayan, p-n bağlantısı oluşturan elektronik aygıtı,
  2. j) Kompakt flüoresan lamba: Kalıcı bir hasar görmeden sökülemeyen, üzerinde bir lamba başlığı bulunan ve bir flüoresan lamba ile lambanın başlatılması ve kararlı çalışması için gerekli ek bileşenleri bir araya getiren üniteyi,
  3. k) Lamba: Üniteye kalıcı hasar vermeden sökülemiyorsa, lambanın ilk olarak çalıştırılması, güç beslemesi veya kararlı çalışması için veya optik ışımanın dağıtılması, süzülmesi veya dönüştürülmesi için gerekli bileşenler de dahil olmak üzere, genellikle görülebilir optik ışıma üretmek üzere yapılmış kaynağı,
  4. l) LED lamba: İçinde bir veya daha çok LED bulunan lambayı,
  5. m)(Değişik:RG-17/5/2017-30069)Özel amaçlı lamba: Bu Tebliğ kapsamındaki teknolojiye sahip olan ancak, teknik dosyasında açıklanan teknik parametreler nedeniyle özel uygulamalarda kullanılması amaçlanan lambayı,
  6. n)(Değişik:RG-17/5/2017-30069)Tungsten halojenli lamba: Filamanı tungstenden yapılan, ikincil bir zarf içerisine monte edilebilen kuartz veya dayanıklı camdan yapılmış bir lamba içerisinde halojen veya halojen bileşikleri içeren bir gaz ile kaplı, entegre güç kaynağına bağlı olabilen filamanlı lambayı,
  7. o) Yüksek yoğunluklu boşalmalı lamba: Işık üreten arkın duvar sıcaklığı ile kararlı hale getirildiği ve arkın, santimetre kare başına 3 W’ın üzerinde bir ampul duvar yüklemesine sahip olduğu elektrik boşalmalı lambayı,

ö) (Ek:RG-17/5/2017-30069) Akkor trafik sinyal lambası: 60 V üzerindeki anma gerilimiyle çalışan ve ilk 1000 saatlik çalışma süresi boyunca % 2’den az arıza oranına sahip akkor lambayı,

ifade eder.

(2) Ek-II’den Ek-IV’e kadar belirtilen amaçlar için Ek-I’de verilen tanımlar uygulanır.

Özel amaçlı lambalara ilişkin uygulamalar ve istisna

MADDE 4/A – (Ek:RG-17/5/2017-30069)

 (1) Özel amaçlı lambalara ilişkin uygulamalar, sıradan şartlarda sahne veya cisimlerin aydınlatılması için teknik parametrelerin gerekli olmadığı uygulamalardır. Işığın temel amacının aydınlatma olmadığı yerlerdeki bu uygulamalar aşağıda belirtilmiştir:

  1. a) Kimyasal veya biyolojik işlemlerdeki etkene benzer şekilde ışığın yayılımı (polimerizasyon, tedavi, kurutma veya sertleştirme amaçlı ultraviyole ışık kullanımı, fotodinamik terapi, bahçıvanlık, evcil hayvan bakımı, böceksavar ürünler gibi).
  2. b) Resim yakalama ve resim projeksiyonu (kamera ışıkları, fotokopi cihazları, video yansıtıcıları gibi).
  3. c) Isıtma (kızılötesi lambalar).

ç) Sinyal (trafik kontrol veya havaalanı lambaları gibi).

  1. d) Sahne veya cismin renk sıcaklığı ile ilgili değişimler hariç olmak üzere, sahne veya cismi daha görünür hale getirmek de dahil olacak şekilde (gıda teşhir aydınlatması veya Ek-1’in 1 inci maddesinde açıklanan renkli lambalar gibi) bunların görünümlerinde değişiklik yapmayı amaçlayan ışığın spektral dağılımı.
  2. e) Sahne veya cismin insanlar için daha görünür hale getirilmesi de dahil olacak şekilde (stüdyo aydınlatmaları, gösteri efekt aydınlatmaları, tiyatro aydınlatmaları gibi) belirli teknik ekipmanların özel ihtiyaçlarına göre ayarlanan ışığın spektral dağılımı.
  3. f) Işık kaynağının olumsuz etkilerinden özel filtreleme ile koruma gerektiren sahne veya cisim aydınlatması (ışığa duyarlı hastalar veya ışığa duyarlı müze sergileri gibi).
  4. g) Sadece acil durumlarda kullanılan ışıklar (acil durum aydınlatmaları veya gemi takım kontrolleri için acil durum aydınlatmaları gibi).

ğ) Aşırı uçtaki fiziksel koşullara (-20 ºC altında veya 50 ºC üzerindeki sıcaklık değişimleri gibi) dayanmak zorunda olan aydınlatma ürünleri.

(2) 60 mm’den daha uzun akkor lambalar; sadece mekanik darbe veya titreşimlere dayanıklı olmaları ve akkor trafik sinyal lambası olmamaları halinde veya söz konusu lambaların 25 W’tan daha yüksek bir nominal güce sahip olmaları ve 14/2/2015 tarihli ve 29267 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik Lambaları ve Aydınlatma Armatürlerinin Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ (SGM-2015/9)’e göre daha yüksek enerji verimliliği sınıflarına sahip lambalarda da bulunan özel niteliklere sahip olmaları halinde özel amaçlı lamba değildir (EMC yayılımı 0, CRI değeri 95’e eşit veya daha yüksek ve UV yayılımı 2 mW/1000 lm değerine eşit veya daha az gibi).

Çevreye duyarlı tasarım gerekleri

MADDE 5 –  (Değişik:RG-17/5/2017-30069)

(1) Doğrusal olmayan ev tipi lambaların, Ek-II’de belirtilen çevreye duyarlı tasarım gereklerini karşılaması gerekir.

(2) Çevreye duyarlı tasarım gerekleri aşağıdaki aşamalara uygun olarak uygulanır:

  1. a) Aşama 1: 27 Ağustos 2011.
  2. b) Aşama 2: 27 Ağustos 2011.
  3. c) Aşama 3: 1 Ocak 2012.

ç) Aşama 4: 1 Eylül 2012.

  1. d) Aşama 5: 1 Eylül 2013.
  2. e) Aşama 6: 1 Eylül 2018.

(3) Bir çevreye duyarlı tasarım gereği, yerine yenisi geçmedikçe veya aksi belirtilmedikçe daha sonraki aşamalarda getirilen gerekliliklerle birlikte uygulanmaya devam eder.

(4) Özel amaçlı lambaların aşağıdaki kriterlere uygun olması gerekir:

  1. a) Lambanın renksellik (kromatiklik) koordinatları her zaman aşağıdaki limitler dahilinde ise kromatiklik koordinatları, özel amaçlı lambanın kullanımı da açıklanacak şekilde 23/6/2010 tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin Ek IV’ükapsamında uygunluk değerlendirme işlemlerine yönelik hazırlanan teknik dosyada belirtilir.

x < 0,270 veya x > 0,530

y < – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,2199 veya y > – 2,3172 x2 + 2,3653 x – 0,1595

  1. b) Tüm özel amaçlı lambalar için ürünün kullanım amacıyla birlikte ürünün başka uygulamalar için kullanılamayacağına ilişkin uyarılar ürüne ilişkin bilgilerin yer aldığı tüm belgelerde belirtilir. Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin Ek-IV’ü kapsamında uygunluk değerlendirme işlemlerine yönelik hazırlanan teknik dosyada lambanın tasarımını özel kılan teknik parametreler, lambanın kullanım amacının ortaya konulması için listelenir. Gerekli olması halinde söz konusu parametreler, üreticinin fikri mülkiyet hakları ile ilişkili hassas ticari bilgilerinin açıklanmasının önüne geçecek şekilde listelenebilir.
  2. c) Lamba öncelikli olarak nihai kullanıcının satın alması amacıyla görünür şekilde sergileniyorsa aşağıdaki bilgiler açık ve belirgin bir şekilde ürün ambalajının üzerinde yer alır:

1) Kullanım amacı.

2) Lambanın ev tipi aydınlatmaya uygun olmadığı.

3) Lamba tasarımını belirtilen kullanım amacına göre özel yapan teknik parametreler. (Bu teknik parametreler alternatif olarak ürün paketi içerisinde yer alabilir.)

Uygunluk işareti

MADDE 6 – (1) Bu Tebliğ kapsamına giren ürünler, Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtildiği şekilde, bu Tebliğin şartlarını karşıladıklarına dair CE işaretini taşımak zorundadır.

Uygunluk değerlendirme işlemi

MADDE 7 – (1) Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesinde belirtilen uygunluk değerlendirme işlemi, aynı Yönetmeliğin Ek-IV’ünde belirtilen iç tasarım kontrol sistemine veya Ek-V’inde belirtilen yönetim sistemine göre yerine getirilir.

(2) Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca uygunluk değerlendirme amacıyla, teknik dosyada bu Tebliğin Ek-II’sinin, 3 üncü maddesine göre verilen ürün bilgilerinin bir kopyası bulunacaktır.

Piyasa gözetim ve denetim amaçlı doğrulama prosedürü

MADDE 8 – (1) Enerji İle İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen piyasa gözetimi ve denetimi kontrollerinde, bu Tebliğin Ek-II’sinde belirtilen şartlar için, Ek-III’ünde belirtilen doğrulama prosedürü uygulanır.

Yürürlük

MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.

Ekleri için tıklayınız.