Forklift Periyodik Kontrol Muayenesi

Forklift Periyodik Kontrol Muayenesi

Forklift gibi kaldırma iletme makinalarının yanlış kullanılması ve kusurlu araçların kullanılması neticesinde çok sayıda üzücü kazalar yaşanmaktadır. Forkliftlerin periyodik muayenelerinin yapılması hem güvenli çalışma koşullarının gereği, hem de yasal mevzuatların zorunlu kıldığı bir uygulamadır.

Femko Muayene, uzman ekip ve ekipmanları ile gerçekleştirdiği forklift muayenelerinde, ilgili ekipmanın ve yardımcı ekipmanların kaldırma işini güvenli olarak gerçekleştirebildiğini, ekipmanın test gerekliliklerini sağladığını kontrol ederek, tespit edilen eksiklikleri, uygunsuzlukları veya tehlikeli durumları raporlar.

6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” uyarınca çıkarılan ve 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”, işyerlerinde bulunan ekipmanların kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gereken asgari şartları belirlemiştir.

Forklift, istif makinası, lift, transpalet kontrolleri kapsamında; TS 10689, TS EN 1757-2, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 6055, TS ISO 1074 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılmaktadır.

  • Forkliftlerde birtakım emniyet ve güvenlik sistemlerinin bulunması zorunludur. Bunlar çarpma ve devrilmelere karşı geliştirilmiş olan üst korkuluklardır. Üst korkuluk devrilme esnasında operatörün forklift altında ezilmesini engellemek maksadıyla kullanılmaktadır. Devrilme durumlarında operatörün forkliftten dışarı düşmemesi için emniyet kemeri kullanılmaktadır. Unutulmamalıdır ki çoğu zaman devrilen bir aracın içinde kalmak dışarı fırlamaktan daha iyidir.
  • Forkliftlerde, geri vitese takıldığında ses ile ikaz veren sistemler ve tertibatlar kullanılması iş kazalarının oluşmasını azaltmaktadır. İkaz sisteminin sesi etrafta bulunabilecek kişiler tarafından kolaylıkla duyulabilecek kadar etkili olmalıdır.
  • İş bitirildikten sonra forkliftin yerinde sabit ve emniyetli bir şekilde olduğun tespit edilebilmesi için muhakkak park freni bulunmalıdır.
  • Çalışma sırasında dikkat çekmek ve diğer çalışanları uyarmak için forkliftte korna bulunmalıdır.
  • Operatörün yan taraflarını ve arkasını rahat görebilmesi için forkliftte yan ve gerektiğinde iç taraflarında aynalar bulunmalıdır.
  • Forklift ile çalışırken güvenlik ve iş verimi bakımından şu hususlara dikkat edilmelidir. Unutulmamalıdır ki güvenli çalışma iş kazalarını engeller ve işin verimini daima artırır.

Güvenli Çalışma Kuralları

  • Forklift üzerinde operatör dışında başka bir personel bulunmamalıdır. Operatör mutlaka belirli periyodik aralıklarla dinlenmeli ve bu esnada forklift kontrol edilmelidir.
  • Gece çalışmaları esnasında gerekli aydınlatma sistemi bulunması gereklidir.
  • Forkliftin ataşmanlarına tonajından fazla yük yüklenmemelidir.
  • Forklift çalıştığı esnada manevra yerlerinde ve malzeme altında kesinlikle personel bulunmamalıdır.
  • Forklift operatörün kendi başına yapamayacağı arızalar söz konusu ise mutlaka yetkili servise haber verilmelidir.
  • Forkliftin ikaz lambası yandığı zaman forklift derhal stop ettirilmelidir.
  • Forklift ile yük taşınırken yükün yerden yüksekliği 30 cm’yi geçmemelidir. Aksi halde yakıt sarfiyatı artar ve araç çekişten düşer.
  • Forklift ile yapılacak işlemler için kesinlikle meyilli alanlarda yükleme yapılmamalıdır.

 

İş Ekipmanlarıyla ilgili olarak; Yıllık yapılması gereken fenni muayene, test ve kontroller kapsamında, işletmelerde bulunan ekipman ve tesisatların ilgili Yönetmelik ve standartlar çerçevesinde ölçüm, denetim ve periyodik muayene işlemleri için hizmetler sunan Femko, Türkak tarafından akredite edilmiş bir A tipi muayene kuruluşudur. Akreditasyon kapsamlarına detaylı olarak Türk Akreditasyon kurumunun sitesinden erişilebilmektedir. Denetim faaliyetlerini yürüten tüm personeller periyodik kontrolerl alanında almış oldukları eğitim sertifikası ve Bakanlığın veri tabanına kayıtlı ekipnet numarası dahilinde faaliyetlerini yürütmekte ve firmalara sunulan rapor formları üzerinde bu bilgiler detaylı olarak yer almaktadır.

Forklift Periyodik Kontrol Muayenesi Hakkında Merak Ettikleriniz

İş Sağlığı ve Güvenliği konusu çerçevesinde bir ürünün temel gereklilikleri incelendiğinde, sadece üretim aşamasında değil, üretiminden sonra piyasaya arzı ile kullanım koşullarına bağlı düzenli olarak birtakım kontrollerin devamlılığı esastır. Piyasaya sunulan, hâlihazırda kullanılmakta olan ürünlerin veya iş ekipmanlarının da periyodik muayene ve kontrollerinin yaptırılması zorunluluk arz etmektedir.

“AKREDİTE bir A-Tipi Muayene Kuruluş olan FEMKO, uzman ekip ve ekipmanları ile gerçekleştirdiği Forklift muayenelerinde, ilgili ekipmanın ve yardımcı ekipmanların kaldırma işini güvenli olarak gerçekleştirebildiğini, ekipmanın (Forklift) test gerekliliklerini sağladığını kontrol ederek, tespit edilen eksiklikleri, uygunsuzlukları veya Forklift için tehlikeli durumları raporlar. Yapılan bu Forklift kontrolleri ulusal ve uluslararası Forklift standartlarında ifade edilen ve belirtilen kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmektedir.”

6331 sayılı “İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih & 28628 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında Forklift Periyodik Kontrolleri yapılmaktadır.

Yönetmeliğin Ek III Bölümünün 2.2. Kaldırma ve İletme Ekipmanları Maddesinin 2.2.1.Bendinde; “Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.” hükmündedir. Forkliftler de bir kaldırma iletme ekipmanı olarak bu kapsamda değerlendirilmekte ve bağlı bulunduğu standart ışığında kontrol edilmektedir.”

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin, Ek III Bakım, Onarım ve Periyodik Kontrol ile İlgili Hususlar bölümünün 1.4 Maddesi gereği; “Forklift Periyodik muayene aralığı ve kriterleri standartlarda aksi bir şekilde belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri ve muayeneleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır ibaresi yer almaktadır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemişse iş ekipmanının (Forklift) periyodik muayene & kontrol, bulunduğu işyerindeki ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi bazı faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk analizi ve değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılmalıdır. Belirlenen periyodik muayene aralığının ilgili Yönetmelikte olası durumlar dışında 1 (bir) yılı aşmaması gerekir.” hükmündedir.

Bu sebeple; Forkliftlerin kullanım sıklığına göre “YILDA EN AZ 1 (BİR)” kere veya daha fazla aralıklarla olmak koşulu ile mutlaka Forklift periyodik kontrol muayenelerinin yaptırılması kanunen zorunludur.”

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğine göre; işyerinde kullanılacak iş ekipmanının (örneğin Forklift) yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için “İŞVEREN” gerekli tüm tedbirleri alır maddesi bulunmaktadır.

Bu sebeple İşveren;

  1. a) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki (Forklift) güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için Forklift periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli kontrollerin yapılmasını sağlamalıdır.
  2. a) İş ekipmanını seçerken işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeleri göz önünde bulundurarak, bu ekipmanın kullanımının ek bir tehlike oluşturmamasına dikkat etmelidir.
  3. b) İş ekipmanının, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine indirecek uygun önlemleri almalıdır.
  4. c) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının (Forklift); Periyodik kontrollerini yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılmasını sağlamalıdır.

6331 Sayılı İSG Kanunu çerçevesinde, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği kapsamında, işletmede bulunana Forklift gibi ekipmanlar ve tesisatlar ile ilgili olarak gerekli kontrollerin yaptırılmaması söz konusu ise,

İlgili Kanunun 10.maddesi olan “Risk değerlendirmesi, kontrol, ölçüm ve araştırma” maddesi çerçevesinde, 26/1-ç Ceza Maddesi gereği, Kanun Maddesinde Sözü Edilen “10/4 Risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmamak.” fiili nedeniyle işverene çalışan sayısına bağlı olarak “2.026 ₺ ile 6.078 ₺” arasında cezai işlem uygulanmaktadır.

5326 sayılı Kabahatler Kanununun 17’nci maddesinin yedinci fıkrasındaki “İdarî para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 4.1.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır.

4 Nisan 2017 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazetesi’nin 30047’nci sayısında “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği, Bakanlık tarafından yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitimlerini almış kişiler Forklift kontrollerini yapabilmektedir. Bunun dışında Forklift periyodik kontrolü hizmetini yapacak kuruluşlar için ise hizmet yeterliliği belgesi almış olması veya “AKREDİTE” kuruluş olarak hizmet verme zorunluluğu gibi ek şartların aranması planlanmaktadır.

“Akredite bir A-tipi muayene kuruluş olan Femko, uzman ekip ve ekipmanları ile gerçekleştirdiği Forklift muayenelerinde, ilgili ekipmanın ve yardımcı ekipmanların kaldırma işini güvenli olarak gerçekleştirebildiğini, ekipmanın test gerekliliklerini sağladığını kontrol ederek, tespit edilen eksiklikleri, uygunsuzlukları veya tehlikeli durumları raporlar. Yapılan bu kontroller ulusal ve uluslararası Forklift standartlarında ifade edilen ve belirtilen kriterlere uygun olarak gerçekleştirilmektedir.”

“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde belirtilen kaldırma iletme ekipmanları grubunda bulunan Forklift ile ilgili ulusal ve uluslararası imalat, test ve deney standartları doğrultusunda ürünün teknik bilgilerinin de bulunduğu bir form hazırlanır. Standardın istediği tüm fiziksel, mekanik ve görsel testler ile yük deneyleri de yapılarak rapora işlenir. Oluşturulan Forklift raporu, ilgili teknik uzmanın bulguları ve teknik yöneticinin de onayıyla hazırlanmış olur.”

Forklift denetimi ve kontrolü sonucunda elde edilen veriler çerçevesinde; “hafif kusurlu” veya “ağır kusurlu” olmak üzere incelenen kontrol kriterleri o ekipmanının kullanımının “GÜVENLİ” mi yoksa “SAKINCALI” mı olduğunu belirlemektedir.

Yapılan tespitler sonucu eğer ağır kusurlu bir durum olmaması halinde, Kontrolü yapılan Forklift için, inceleme kriterlerine sürekli uyması şartı ile bir sonraki kontrol tarihine kadar kullanılması “GÜVENLİDİR” şeklinde bir rapor düzenlenir.

Yapılan incelemelerde ağır kusurlu sayılan bir kritik inceleme maddesinde uygunsuzluk olması halinde ise, Kontrolü yapılan Forklift için, inceleme kriterlerine sürekli uyması şartı ile bir sonraki kontrol tarihine kadar kullanılması “SAKINCALIDIR” şeklinde bir rapor düzenlenir.

Takip kontrolü; Forklift periyodik kontrolünde belirlenen uygunsuzlukların giderilip giderilmediğine dair A-Tipi Muayene Kuruluşu tarafından yapılan gözetim faaliyetidir.

İş sağlığı ve güvenliği yönünden uygun bulunmayan hususların tespit edilmesi ve bu hususlar giderilmeden iş ekipmanının kullanılmasının uygun olmadığının belirtilmesi halinde; bu hususlar giderilinceye kadar iş ekipmanı kullanılmaz. Söz konusu eksikliklerin giderilmesinden sonra yapılacak ikinci kontrol sonucunda; eksikliklerin giderilmesi için yapılan iş ve işlemler ile iş ekipmanının bir sonraki kontrol tarihine kadar güvenle kullanılabileceği ibaresinin de yer aldığı ikinci bir belge düzenlenir. Firmanın ilk Forklift periyodik kontrol denetimi sırasında ekipmanın kullanılması açısından sakınca doğurabilecek bir uygunsuzluk bulunmaması halinde firmaya ikinci kontrol uygulanmaz.