Exproof Akaryakıt Pompası – CE Belgesi

Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Akaryakıt dispenserlerinde kullanılan akaryakıt pompaları ile ilgili güvenlik gereklerini belirtmektedir.

Akaryakıt pompası, akaryakıt istasyonlarında araçlara sıvı yakıt türevi ürünleri doldurmak için kullanılan pompalara denir. CNG(Sıkıştırılmış Doğal Gaz), LPG(Sıvılaştırılmış Petrol Gazı), bio-dizel gibi alternatif ürünlerin araçlara aktarılması için de kullanılır.

2. AMAÇ

Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sahalarda kullanılan 94/9/AT kapsamındaki ürünlerin piyasadaki mevcut durumlarının ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT)’’ Yönetmelik kapsamında değerlendirilerek, belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçların tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;

• Piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespit edilmesi,
• Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
• Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,
• Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
• Gerektiğinde laboratuvar test imkânlarından yararlanılması,
• Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
• İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin artırılmasıdır.

3. DAYANAK

Akaryakıt pompalarında kullanılan koruma tipleri ürünlerin kullanıldığı ortamlara göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu ürünün denetimi sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir.

3.1. Kanun

• 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

3.2. Yönetmelikler

• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
• Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT) Yönetmelik

3.3. İlgili Standartlar

Proje ürününün denetlenmesinde kullanılacak standartlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

4. TEKNİK BİLGİLER

Pompalar çok çeşitli olup, birçok karakteristik özelliklerine göre sınıflandırılmaları mümkündür. Bu sınıflandırmayı değişik şekillerde yapmak da mümkündür. Bu rehberde pompalar değişik özelliklerine
göre sınıflandırılacaktır, ancak bu sınıflandırma bütün pompa çeşitlerini veya bütün sınıfları kapsamayabilir.

4.1. Enerji Değişimine Göre Pompalar

a. Salyangoz Pompalar: Spiral şeklindeki gittikçe genişleyen gövde yapısı sebebiyle bu adla adlandırılırlar. Salyangoz, akışkanın sahip olduğu kinetik enerjiyi artan kesit alanı sayesinde basınç enerjisine çevirir. Bazı pompalarda ise, akışı düzenlemek için salyangoz gövdenin içerisinde ayrıca difüzör vardır. Bazı pompalarda ise pompa miline etkiyen radyal kuvvetlerinin bileşenini azaltmak için çift salyangoz vardır.

b. Difüzörlü Pompalar: Bu tip pompalarda çarktan çıkan akışkan, difüzör kanatlarına girer ve sahip olduğu kinetik enerji bu kanatlar sayesinde basınç enerjisine dönüşür.

4.2. Kademe Sayısına Göre Pompalar

a. Tek Kademeli Pompalar: Pompadan istenen basma yüksekliğinin tek çark tarafından karşılandığı pompalardır. Bazı tipleri hariç genelde salyangoz gövdeye sahiptirler.

b. Çok Kademeli Pompalar: Pompadan istenen basma yüksekliğinin birden fazla çark ile sağlandığı pompalardır. Tek çarkın gerekli basma yüksekliğini veremediği durumlarda kullanılırlar. Bir kademeden diğerine geçişte difüzörlü gövde vardır.

4.3. Çark Tipine Göre Pompalar a. Açık Çarklı Pompalar: Genelde atık su uygulamalarında kullanılırlar. Bu tip çarklarda pompanın yüksek basınçlı çıkış tarafı ile düşük basınçlı emme tarafı arasında kesin bir ayıraç olmadığı için pompa iç kaçakları fazladır ve bu sebeple de verimleri düşüktür. Tıkanmaz tipte pompalardır. Belli büyüklüğe kadar katı partikülleri pompalayabilirler.

b. Yarı Açık Çarklı Pompalar: Bu tip çarka sahip pompalar da atık su uygulamalarında kullanılırlar. Bu pompalarda da iç kaçaklar fazla olup verimleri göreceli olarak düşüktür.

c. Kapalı Çarklı Pompalar: İçerisinden çarkın büyüklüğüne göre belirli büyüklükte katı partikül geçirebilir ancak atık su uygulamaları için uygun değildirler. Çark ile gövde arasında genellikle aşınma halkası kullanılarak çok düşük boşluklar sağlandığından iç kaçaklar azdır ve pompa verimi diğer çark tiplerine göre göreceli olarak oldukça yüksektir.

4.4. Dönme Eksenine Göre Pompalar a. Yatay Eksenli Pompalar: Pompa milinin dönme ekseni yere paraleldir. Eni ile boyu yüksekliğine göre fazladır. Mili, çok büyük eksenel yükler olmadıkça sadece radyal yüklere karşı yataklanır. Bazı yatay milli pompa kataloglarında pompanın dikey olarak da çalışabileceği belirtilmektedir.

b. Dikey Eksenli Pompalar: Pompa milinin dönme ekseni yere diktir. Pompanın eni ve boyu yüksekliğine göre azdır. Pompa milinin radyal yükler yanında eksenel yüklere karşı da yataklanması gereklidir. Bazı dikey milli pompalarda pompanın yatay olarak da çalıştırılabileceği belirtilmektedir.

4.5. Çark Emiş Tipine Göre Pompalar

a.Tek Emişli Çarklı Pompalar: Çark akışkana tek taraftan girer. Bu sebeple çarkta eksenel yükler meydana gelir. Bu yükler fazla ise çarkın bir yolla eksenel olarak dengelenmesi gerekir.

b. Çift Emişli Çarklı Pompalar: Akışkan çarka iki tarafından girer. Bu sebeple eksenel yükler açısından dengelenmiş bir çark tipidir. Bu tip çarklı pompalarda mil uzundur ve basılan akışla temas halindedir. Bu sebeple çift emişli çarka sahip pompalarda mil çapı zayıfsa ve yükler dengelenmemişse mil kesme arızası meydana gelir. Ayrıca mil basılan akışkandan korunması için mil gömlekleri ile kaplanır.

4.6. Bağlantı Tipine Göre Pompalar

a. Uçtan Emişli Pompalar: Akışkan pompanın en uç tarafından pompaya alınır. Farklı bir konstrüksiyon yoksa, emiş hattı ile basma hattı arasında 90º açı vardır. Emiş borusu yere paralel basma borusu ise yere dik olur.

b. InLine Pompalar: Düz boruya bağlanan pompalardır. Giriş ve çıkış borularının eksenleri birbirine paraleldir.

Akaryakıt dispenserlerinde yakıt aktarımını gerçekleştiren pompalar ise genellikle 2 çeşittir. Bunlar dişli pompalar ve paletli pompalardır. Dişli pompalar, yüksek basınçlarda ve yüksek devirlerde çalışabilir. Hassas transfer ve ölçüm işlemleri için uygundur. Yataklar üzerinde asgari yüklenme sağlaması nedeniyle daha sessiz çalışma sağlar. Dişli pompalar, akaryakıtlara ilave olarak polimer türü kimyasallar, yağlayıcı ve hidrolik yağlar için de uygundur. İç mekanizma döküm demir parçalardan oluşmaktadır. Yüksek petrol türevlerinde güvenli performans verilebilmesi için bütün dinamik elastomerler, yani salmastra ve o-ringler viton veya teflondan imal edilmiştir.

Paletli pompalar, LPG gazı, amonyak, çözücüler, benzin, alkol ve fuel-oil gibi düşük viskoziteli sıvıların transferinde idealdirler. Hava emmek ya da basmak için de kullanılırlar. Bu pompalarda metalden metale temas olmadığından yağlama özelliği olmayan sıvıların transferinde yüksek bir performans sergilerler.

Paletli pompalar, iyi vakum nitelikleri ve bakım kolaylıklarıyla bilinirler. Aşındırıcı sıvılar ile kullanılması uygun değildir. Yüksek viskoziteli sıvılarla kullanımında ise hızın önemli ölçüde düşürülmesi gerekir. Paletli pompalarda rotor ve gövde eksenleri birbirlerinden kaçık durumdadırlar. Pompa miline bağlı bulunan rotor, motorun dönüşüyle birlikte hareket eder ve paletleri çevirmeye başlar. Emme ağzında, rotor ve paletler gövdeden uzaklaşır ve belli bir miktar sıvı pompanın içine akar. Sıvı, gövde içinde bulunan tüm boşlukları doldurur. Gövde ve rotor arasında hapsedilen sıvı, paletlerle itilerek basma ağzına doğru hareket eder. Basma ağzında rotor ve paletler gövdeye yaklaşır, hacmin daralmasıyla beraber oluşan basınçla sıvı dışarı atılır. Pompa milinin her bir dönüşünde, pompanın hacmi kadar sıvı transfer edilir. Dolayısı ile pompanın kapasitesi, büyüklüğü ve devri ile doğru orantılıdır.

Akaryakıt pompalarına ilişkin standartlar aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Ürün ile alakalı etiket aşağıdadır.

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER:

Muhtemel patlayıcı ortamlarda kullanılan ürünler, uygun zone (alan) sınıflandırmasına göre kullanılmalıdır, ürün belirtilen zone seviyesinin karşıladığı gerekleri taşımazsa ya da gereken zone seviyesinin daha alt seviyesinde bir korumaya sahipse, ortam için gerekli korumayı sağlayamaz. Örneğin Zone 0 olarak belirtilen alanlarda, Zone 1 veya Zone 2 gereklerini taşıyan teçhizatlar kullanılırsa ortamın güvenlik gerekleri karşılanmamış olur.

Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.

Hizmetlerimiz

Buhar Jeneratörü Periyodik Kontrol Muayenesi

Asansör CE Belgesi

Platform Periyodik Kontrol Muayenesi

Hidrolik Transpalet Periyodik Kontrol Muayenesi