Kelebek Vanalar – CE Belgesi

Femko Belgelendirme, 2014/68/AB Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği kapsamında, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle, Basınçlı Ekipman Güvenlik Testleri, Kaynak Prosedür Onayı, Kaynakçı Sertifikası, Teknik Dosya Denetimleri, Tasarım İnceleme Belgesi, Birim Doğrulama, Modül H, H1 Belgesi, Modül B Belgesi, Modül C2 Belgesi, Modül A, A2 Belgesi, Modül E, E1 Belgesi, Modül G Belgesi, Modül F Belgesi, Modül D, D1 Belgesi ve Basınçlı Ekipman CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Kelebek vanaların tasarım ve üretiminde uyulması gereken güvenlik gereklerini kontrol etmek amacıyla hazırlanmıştır. Kelebek vanalar akışkanların açma, kapama işlemlerini ve debi ayarlamalarını yapabilmek amacıyla üretilmektedir.

Düşük ağırlığı ve bakım ihtiyacının azlığı nedeniyle tercih edilmekte olan kelebek vanalar, genellikle pompa istasyonlarında, arıtma tesislerinde, depolarda, boru hatlarında, güç santrallerinde, deniz suyu uygulamalarında ve endüstriyel uygulamalarda çok kirli akışkan, çok sık açma kapama ihtiyacı ve yüksek sıcaklığın söz konusu olmadığı, nerede ise bütün uygulamalarda profesyonel, yarı profesyonel ve profesyonel olmayan kişiler tarafından yoğun bir şekilde kullanılmaktadır.

2. AMAÇ

Kelebek vanalara yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;

  • Geniş bir tarama yapılarak piyasadaki mevcut durumun tespit edilmesi,
  • Yapılan tespitler ışığında riskli ürünlerin ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,
  • Haksız rekabetin önlenmesi, üreticilerin belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
  • Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır.

3. DAYANAK

  • 97/23/AT Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (PED) ve
  • TS EN 593 + A1 “Endüstriyel vanalar – Metal kelebek vanalar”
  • TS EN ISO 16136 “Endüstriyel vanalar-Kelebek vanalar-Termoplastik malzemeden”
  • TS EN 19 “Sanayi Tipi Vanalar – Metal Vanaların İşaretlenmesi” standartlarına dayanılarak hazırlanmıştır.

4. KELEBEK VANALAR HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

4.1. Ürüne Ait Genel Bilgiler

Kelebek vanalar açma kapama ve de debi ayarında kullanılan çok yönlü bir vana türüdür. Merkezinden veya dış merkezli olarak konumlandırılmış düz bir diskin, akışkan geçiş deliği ortasında 90º döndürülmesi ile akışkan geçişini kesip, açarak işlev gören ürünlerdir. Hassas akış kontrolü için uygun değillerdir.

Kelebek vanalarda kapama elemanı, düşey eksende yerleştirilmiş bir mil etrafında dönen disktir. Kelebek vanalar kapatıldıklarında metal, yine metal üzerine oturarak akışı keser. Bu yüzden de tam sızdırmazlığın sağlanması mümkün değildir. Sızdırmazlık metal klape ile gövde içini kaplayan elastik veya plastik sızdırmazlık elemanları arasında sağlanır. Sızdırmazlık elemanı aynı zamanda vana ile boru arasındaki flanşta conta görevi de yapmaktadır.

grey

a. Avantajları

  • i. Hafiftirler.
  • ii. Belirli büyüklükten sonra maliyeti düşürürler.
  • iii. Açık konumlarında akışkan kalıntısı oluşmaz veya çok az oluşur.
  • iv. Rahat monte edilirler.
  • v. Bakım ihtiyaçları azdır.

b. Dezavantajları

  • i. Yüksek basınçlar için uygun değildir
  • ii. Ani açma kapamalarda sorunlara sebep olabilir.
  • iii. Çok kirli akışkanın bulunduğu ortamlarda, çok sık açma kapama ihtiyacı duyulan sistemlerde ve yüksek sıcaklığın söz konusu olduğu yerlerde kullanımı uygun değildir.

4.2. Kelebek Vanaların Ana Parçaları

a. Gövde: Kapatmanın gerçekleştiği akışkanın geçtiği bölümü ve vananın çalışmasını sağlayan elemanları içinde bulundurur, akışkanı yönlendirir, boru ile birleşimi sağlar ve basınca dayanım gösterir.

b. Şaft (Mil): Paslanmaz çelikten imal edilen vana milidir.

c. Klape(Disk): Döküm olarak imal edilen klapeler köşeleri yuvarlatılmış şekilde dizayn edilen ve akışkanın geçişine en az direnci gösterecek şekilde tasarlanan parçalardır. Klapenin tam açık durumuyla kapalı konumda olduğu durum arasında 90° açıyla hareket halinde olması gerekmektedir.

d. Sızdırmazlık Sistemi: Sızdırmazlık, klape ile gövde içini kaplayan elastik veya plastik sızdırmazlık elemanları arasında sağlanır. Sızdırmazlık elemanı aynı zamanda vana ile boru arasındaki flanşta conta görevi de yapmaktadır.

grey

4.3. Kelebek Vana Tipleri

a. Klape (Disk) Yataklamasına göre

i. Merkezden yataklamalı vanalar: Bu tip vanalarda açma- kapama mili ekseni ve klapenin (diskin) dönüş merkez ekseni çakışarak, gövde merkez ekseni ile aynı eksende buluşmaktadır.

grey

ii. Eksantrik yataklamalı vanalar: Açma- kapama mili gövdenin merkez ekseni üzerindedir. Ancak klape, akış ekseni doğrultusunda, mil ekseninden uzakta bir düzlem üzerindedir. Tam açık vanada, klape merkez eksenden kaymış vaziyette durmaktadır. Açma, kapama sırasında klape, merkezi sızdırmazlık yüzeyinden kaçık, ancak akış ekseni üzerinde olan bir küre oluşturur. Klape; dönüşü sırasında, sızdırmazlık yüzeyi üzerinde, sızdırmazlık kuvvet bileşeni oluşturmamakta, yüzeye teğet hareket etmektedir.

grey

iii. Çift eksantrik yataklamalı vanalar: Açma- kapama mili gövdenin merkez ekseninden kaçık olarak yataklanmıştır. Klape, akış ekseni doğrultusunda, mil ekseninden uzakta bir düzlem üzerindedir. Tam açık vanada, klape merkez eksenden kaymış vaziyette durmaktadır. Açma- kapama sırasında klape, merkezi sızdırmazlık yüzeyinden kaçık, ancak akış ekseni üzerinde olan bir küre oluşturur. Ancak, kürenin dönme merkezi, küre merkezinden kaçıktır. Böylece klape; kapatmaya yakın, sızdırmazlık yüzeyi üzerinde, sızdırmazlık kuvvet bileşeni oluşturmaktadır.

grey

5. ÜRÜNE AİT RİSK

Özellikle yüksek basınçlı akışkanlarda yahut akışkanın cinsine göre tehlikeli akışkanlar kullanıldığında risk ihtiva edebilmektedir. Kelebek vanalarda temel risk olası bir patlamadan öte vananın sızdırması sonucu oluşmaktadır.