İş Ekipmanları Yönetmeliğinde Önemli Değişiklikler – Ne Değişti, Ne Değişmedi?
Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği değişikliğiyle birlikte periyodik kontroller alanında önemli bir paradigma değişimi yaşanıyor.
Öne çıkan başlıklar:
- “Akredite muayene kuruluşu” ifadesi mevzuattan çıkarılarak yerine “ekipman muayene kuruluşu” tanımı getirildi.
- Yetkilendirme mekanizması net biçimde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı uhdesinde toplandı.
- Periyodik kontrol süreçleri EKİPNET / İSG-KATİP üzerinden merkezi olarak izlenebilir hale geldi.
- Sözleşmesiz düzenlenen raporlar geçersiz sayılması ve kontrolü yapan mühendisin yetkisinin askıya alınması veya iptal edilmesi gibi ciddi yaptırımlar getirildi.
- İş Ekipmanları Yönetmeliğinde yalnızca Akredite Muayene Kuruluşları tarafından denetlenmesi zorunlu olan ekipmanların kapsamı genişletildi. Yapılan son değişiklikle birlikte, daha önce “Kule Krenler, Yürüyen Merdivenler, Asılı Erişim Donanımları, LPG Tank ve Tesisatları için akreditasyon zorunluluğu bulunurken belirli ekipmanlarla sınırlı olan yetki alanına;
- Buhar kazanları
- Kablolu taşıma tesisatları
- Sütunlu çalışma platformları
- Engelliler için güç tahrikli kaldırma platformları da eklendi.
📌 Peki Akreditasyon kalktı mı?
Hayır. Ancak zorunlu olmaktan çıkarılarak, geçiş sürecinde teknik bir referans haline getirildi. Nitekim geçici madde ile TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 kapsamında akredite kuruluşlar, yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar ekipman muayene kuruluşu olarak kabul ediliyor.
📌 Bu ne anlama geliyor?
Önümüzdeki süreçlerde ekipman muayene kuruluşu yetkilendirmesi ile ilgili Bakanlık tarafından özel şartlar ve yeni kriterler getirilerek ilgili yetkilendirme ve görevlendirmenin Bakanlık tarafından yapılacağının bir işareti olarak yorumlanabilir.
Artık sistem belgeye sahip olmak”tan çok, gerçek teknik yeterlilik, saha kabiliyeti ve denetlenebilirlik üzerine kuruluyor. Son zamanlarda ortak formlara geçişle ilgili atılan adımlar ortak bir dilde daha kolay bir sistematik izlenebilirliği hedefleyen bir yaklaşım olarak karşımıza çıkmaktaydı. Bu yaklaşım; Kağıt üzerinde rapor üreten yapıları elerken güçlü altyapıya, uzman kadroya ve kurumsal disiplini olan kuruluşları öne çıkartacak gibi gözüküyor.
FEMKO olarak; TÜRKAK akreditasyonumuz, uluslararası tanınılırlığımız, dijital izlenebilir altyapımız ve Bakanlık mevzuatına tam uyumlu periyodik kontrol süreçlerimizle bu yeni dönemi bir risk değil, kaliteyi yükselten bir fırsat olarak görüyoruz. Doğru bilginin, güvenli çalışma ortamlarının ve sürdürülebilir denetimin tarafındayız.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/12/20251223-1.htm
#İşEkipmanları #PeriyodikKontrol #İSG #EKİPNET #İSGKATİP #Mevzuat #İşSağlığıVeGüvenliği #FEMKO
İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
MADDE 1- 25/4/2013 tarihli ve 28628 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (d) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Ekipman muayene kuruluşu: İşin yapılmasında kullanılan her türlü makine, alet, ekipman, tesis, teçhizat, cihaz ve koruyucu sistemlerin iş sağlığı ve güvenliği yönünden; mevzuat, ilgili standart ve kontrol kriterlerine uygun kullanımının sağlanması ve sürdürülmesi adına bakım veya muayene, test ve kontrol yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluşları,”
“d) EKİPNET: Periyodik kontroller ile ilgili tüm iş ve işlemlerin Genel Müdürlükçe kayıt, takip ve izlenmesi amacıyla kullanılan, İSG-KATİP’te yer alan modülü,”
MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde, altıncı fıkrasında yer alan “imzalanır” ibaresi “onaylanır” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“(1) EK-III’te bulunan tablolarda yer alan ekipman veya ekipman grupları periyodik kontrole tabidir. Bu iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılır. Periyodik kontrollerin gerçekleştirilmesine ilişkin şartlar ile periyodik kontrol sonucunda düzenlenecek belgelerle ilgili usul ve esaslar EK-III’te belirtilmiştir. Ekipman grubunun kapsadığı ve ilgili tabloda standart karşılığı olmayan ekipmanların periyodik kontrolleri EK-III’ün 1.1 inci ve 1.4 üncü maddelerinde yer alan hiyerarşiye göre yapılır.
(2) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının periyodik kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur:
a) İş ekipmanının periyodik kontrolleri;
1) Güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce,
2) Önemli bakım ve onarım faaliyetlerinden sonra,
3) Seyyar olmaması halinde her yer değişikliğinde,
4) İskele, sütunlu çalışma platformu veya kule kren ve benzeri olması halinde ilk kurulumundan sonra; yükseltilebilir veya değişikliğe uğratılabilir olması halinde bunların yükseltilmesi veya değişikliğe uğratılması sonrasında yapılan değişiklikleri içerecek şekilde,
periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılır.
b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının;
1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması,
2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli periyodik kontrollerin yapılması,
sağlanır.
c) İşverence, periyodik kontrol sonuçları ıslak imzalı şekilde kayıt altına alınır ve yetkililer her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde saklanır. 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa uygun olarak güvenli elektronik imza ile imzalanmış ve elektronik ortamda saklanan kayıtlar da geçerlidir.
(3) Kurulum ve montaj şartlarına tabi olmayan seyyar iş ekipmanları işletme dışında kullanıldığında, yapılan son periyodik kontrol ile ilgili rapor da ekipmanla birlikte bulundurulur.”
“EK-III’te yer almaması nedeniyle periyodik kontrol yapılması zorunlu olmayan iş ekipmanlarına yönelik periyodik kontrol yapılması halinde düzenlenen raporlarda şekil ve sözleşme şartı aranmaz.”
MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 14/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan “akredite” ibaresi “ekipman” şeklinde, birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri aşağıdaki şekilde, dördüncü fıkrasında yer alan “ikinci, üçüncü veya yedinci” ibaresi “ikinci veya üçüncü” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkranın son cümlesi yürürlükten kaldırılmış, yedinci fıkrasında yer alan “Akredite” ibaresi “Ekipman” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkrada yer alan “TÜRKAK’a” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, sekizinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“a) Bakanlık tarafından yayımlanmış iş ekipmanına özgü periyodik kontrol rapor ve kriterleri dokümanlarında belirtilen kriterlere ve bu Yönetmelikte belirtilen usullere uygun gerçekleştirir.”
“c) Bakanlık tarafından periyodik kontrol rapor ve kriterleri dokümanı yayımlanmamış iş ekipmanlarının periyodik kontrollerini Yönetmelik EK-III’te belirtilen kriterlere ve bu Yönetmelikte belirtilen usullere uygun gerçekleştirir.”
“(8) 7 nci maddenin altıncı fıkrasında yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla İSG-KATİP üzerinden sözleşme olmaksızın periyodik kontrol raporu düzenlenemez. Sözleşme olmaksızın düzenlenen periyodik kontrol raporları geçersizdir. Bu hükme aykırı davranan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişinin yetkisi bir ay süreyle askıya alınır.”
“(10) Bu madde kapsamındaki idari yaptırımlar periyodik kontrol yapmaya yetkili kişi için denetim başına uygulanır.”
MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin ek 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “akredite” ibaresi “ekipman” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin ek 2 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “akredite olmuş akredite” ibaresi “ekipman” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“d) Hareket engelliler için güç tahrikli kaldırma platformu.
e) Buhar kazanları.
f) Kablolu taşıma tesisatları.
g) Sütunlu çalışma platformları.”
MADDE 6- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
“Ekipman muayene kuruluşları ve mevcut periyodik kontrol raporlarının geçerliliği
GEÇİCİ MADDE 6- (1) Ekipman muayene kuruluşları ile ilgili Bakanlıkça yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 standardı çerçevesinde ilgili kapsamlarda akredite muayene kuruluşları, ekipman muayene kuruluşu olarak kabul edilir.
(2) Bu maddeyi ihdas eden Yönetmelikle ek 2 nci maddenin birinci fıkrasına eklenen (d), (e), (f) ve (g) bentleri, 1/1/2027 tarihine kadar uygulanmaz. Bu tarihten önce ilgili ekipmanların usulüne uygun olarak düzenlenmiş periyodik kontrol raporları, süresi boyunca geçerlidir.
Rüzgar türbinlerindeki kaldırma donanımları
GEÇİCİ MADDE 7- (1) Bu maddeyi ihdas eden Yönetmelikle değiştirilen EK-III’ün tablo-2’sinin rüzgar türbinlerindeki kaldırma donanımları satırı ile aynı tablonun (4) numaralı dipnotu 1/2/2026 tarihine kadar uygulanmaz.”
MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin EK-III’ü ekteki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 8- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 9- Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
FEMKO
Femko Uluslararası Teknik Kontrol Eğitim Belgelendirme Ltd. Şti. faaliyetlerine 2014 yılında kuruluşu ile başlamıştır. Femko muayene, gözetim, test ve belgelendirme alanında profesyonel ve yenilikçi hizmetler sunmayı hedefleyerek bu yola çıkmıştır. Alanında tecrübeli mühendis ve personel kadrosuyla sürekli büyüyen ve gelişen bir kuruluştur.
Femko ilgili alanlarda Türkak akreditasyonu ile yürütmüş olduğu tüm faaliyetleri için, gerek A-Tipi Muayene Kuruluşu yetkisi, gerek Onaylanmış Kuruluş yetkisi, gerekse Akredite Test Laboratuvarı hizmetleriyle Uluslararası arenada çalışmalarını hızla devam ettirmekte ve markalaşma yolunda ilerlemektedir.
FEMKO: Diğer Yazıları
