Piller ve Akümülatörler – CE Belgesi

Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

I. GİRİŞ

Piller, kimyasal enerjinin elektriksel forma dönüştürülüp depolanabilmesi için kullanılan cihazlardır. Evlerden endüstriyel kuruluşlara kadar geniş bir yelpazede kullanım alanına sahip, farklı ebatlarda, şekillerde, voltaj vb. özelliklerde çok sayıda pil türü bulunmaktadır.

Akümülatörler ise doğru akım elektrik enerjisini kimyasal enerjiye çevirip depo eden ve devrelerine alıcılar bağlandığında bu enerjiyi tekrar elektrik enerjisine dönüştürerek alıcıları çalıştıran, elektrokimyasal statik bir elemandır.

Piyasaya arz edilmiş olan piller ve akülerin, “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği(APAK)’’ kapsamında ve Yönetmeliğin belirlediği kural ve koşullara uygun olması gerekmektedir.

II. AMAÇ

Piyasaya yeni olarak arz edilen pillerin ve akümülatörlerin piyasadaki mevcut durumlarının “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği(APAK)’’ kapsamında değerlendirilerek belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçlarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;

  • Piyasada bulunan pillerin ve akümülatörlerin marka/model/tip bazında tespit edilmesi,
  • Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi, risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
  • Gerektiğinde laboratuvar test imkânlarından yararlanılması,
  • Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
  • İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin arttırılmasıdır.

III. DAYANAK

Pillerin ve akümülatörlerin denetim sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir. Kanun: • 4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

Yönetmelikler:

  • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
  • Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği(APAK)

İlgili Standartlar: Pillerin ve akümülatörlerin denetlenmesinde kullanılacak standartlar Tablo 1 ve 2’ de ayrı ayrı verilmiştir.

Pillerin denetlenmesinde kullanılacak standartlar

TS EN 61429: Sekonder Hücreler ve Piller – İşaretleme ve Gösteriliş – Uluslararası Geri Dönüşüm Sembolü ISO 7000-1135 ile İşaretlenmesi ve 93/86/EEC İle 91/157/EEC Direktiflerine Göre Gösterimi

Akümülatörlerin denetlenmesinde kullanılacak standartlar

  • TS 1352-2 EN 60896-21: Akümülatörler-Sabit-Kurşun Asit Deney Metotları (Akümülatörlerin; değer-uygunluk-performans-ömür-kapasite testleri)
  • TS EN 50272-1-4: Güvenlik Kuralları – Akümülatör Tesisatları (Elektrik çarpması-patlamaya karşı tedbirler, harici kısa devre, nakliye ve depolama)
  • TS EN 50342-1: Kurşun Asit Akümülatörlerin Deney Metotları (İşaretlemeler ve deney şartları)

IV. AKÜMÜLATÖRLERİN VE PİLLERİN İŞARETLENMESİ

1. Akümülatörlerin İşaretlenmesi

Akümülatörlerin işaretlenmesinde; APAK Yönetmeliğinin 1 no’ lu ekinde yer alan sembolün üretici tarafından kullanılması,

grey

  • Atık akümülatörlerin geri kazanımlarının sağlanmasından yükümlü olan üreticilere geri dönmesini sağlamak amacıyla, bu ürünlerin etiketlenmesinde “depozitoludur” ibaresi ile Bakanlık tarafından firmaya verilen kod numarasının yer alması,
  • Kurşun asit akümülatörlerin üzerinde “Pb” ya da “kurşun” ve “GERİ KAZANILIR” ifadesi ya da “GERİ KAZANILACAK AKÜ” ibaresinin bulunması, ayrıca bu ürünlerin dış ambalajlarında da aynı ibarelerin bulundurulması gerekmektedir.

APAK Yönetmeliği EK- 4/B’ de yer alan uyarı ve bilgilerin tüketicilerin ve kullanıcıların görebileceği ve okuyabileceği şekilde akümülatör etiketlerinde bulundurulması gerekmektedir. Bunlar;

  1. Atık akümülatörünüzün içindeki asitli sıvıyı toprağa, suya, kanalizasyona dökmeyiniz.
  2. Atık akümülatörünüzün plastik kısımlarını soba ve kazanlarda yakmayınız.
  3. Atık akümülatörleri çocuklardan uzak tutunuz.

Tüketicinin Bilgilendirilmesi amacıyla, pil ve akümülatör üreticileri, ürünlerinin satış yerlerinde, geçici depolama noktalarında ve ilgili diğer yerlerde (APAK Yönetmeliğin Ek-4/A’ da yer alan uyarı ve bilgilerin bulunması gerekmektedir. Aşağıda bu uyarılara yer verilmiştir:

  1. Atık pil/akümülatörünüzü sızdırmaz, kaplarla donatılmış ürünlerinizin satıldığı noktalara veya kabul edilen diğer noktalara teslim ediniz.
  2. Atık pil/akümülatörünüzü evsel ve/veya diğer atıklarla karıştırmayınız, kesinlikle toprağa, suya, kanalizasyon sistemine, çöp konteynerine vb. ortama dökmeyiniz, soba ve kazanlarda yakmayınız.
  3. Atık pil/akümülatörünüzü gelişigüzel herhangi bir yere bırakmayınız, bunları çocuklardan uzak tutunuz ve atık pilinizi en yakın toplama noktasına teslim ediniz.

grey

2. Pillerin İşaretlenmesi

Piyasaya yeni olarak satışa arz edilen bütün piller APAK Yönetmeliği ve TS EN 61429’da tanımlandığı gibi işaretlenmelidir. Aşağıdaki tabloda pillerin etiketlenmesinde kullanılacak semboller ve açıklamalar verilmiştir.

grey

V. PİLLERİN ve AKÜMÜLATÖRLERİN TAŞIDIĞI RİSKLER

Pillerde kullanılan kimyasalların çoğu aşındırıcı, zehirli veya hem aşındırıcı hem zehirlidir. Pillerde kendiliğinden veya kazara sızıntı olursa kimyasallar serbest kalır ve bu da tehlikeli bir durum oluşturur. Çinko Karbon Pillerde sızıntı sıkça görülür. Çinko Karbon Pillerde 0,001’in altında Cıva bulunur. Bu tür pillerin soğukta bekletilmeleri önerilmektedir. Yüksek sıcaklıkta hidrojen gazı çıkışına sebep olmaktadır. İçerisinde bulunan Çinko Klorürden dolayı aşındırıcıdır (koroziftir). Şarj edilemeyen bir primer pil şarj edilmeye çalışılırsa veya kısa devre yaptırılırsa, bu hata veya yanlıştan dolayı pilin patlamasına neden olunabilir. Pil tiplerinin çoğu, elektrot veya elektrolit olarak Kurşun, Cıva ve Kadmiyum gibi zehirli materyalleri içermektedir. Kurşun, Kadmiyum, Cıva insanlar ve çevre için zararlı maddelerdir. Bu zararlı maddeler atık sahalarından toprağa, yeraltı ve yerüstü sularına sızabilir ve aynı zamanda atık alanlarında yakıldığı zaman havaya toksinler verebilir. Üstelik Kadmiyum kolayca bitki köklerine ulaşarak sebzelerde, meyvelerde ve yeşilliklerde toplanabilir. Bu kirli su ve bitkiler, sırasıyla hayvanlar ve insanlar tarafından tüketilmekte ve bu durum yüksek oranda hastalık etkisini artırmaya neden olmaktadır. Potasyum eğer sızıntı yaparsa, gözler ve derinin etkilenmesiyle kimyasal yanıklara neden olmaktadır. Atık toplama yerleri kimyasal atık üreterek, sera etkisi ve dünyadaki iklim değişikliklerine neden olmaktadır. Çevresel kirliliği önlemek için her pil kullanım süresinin sonunda atık olarak toplanmalıdır. Piller elektronik bir atık türüdür. Biten piller gelişigüzel çevreye atıldığında içindeki tehlikeli kimyasallar ve ağır metaller toprağa karışır. Çevreye atılan piller çevre kirliliğinin yanı sıra güneşin etkisiyle aşırı ısınarak patlamalara yol açabilirler. Patlama sonucunda ortaya çıkan kimyasallar insan sağlığı için büyük risk taşımaktadır.

Akümülatörlerde kullanıma bağlı olarak şarj ve deşarj olurken, bir miktar hidrojen gazı çıkarabilmektedir. Bu nedenle ateşle yaklaşılmaması gerekir. Akümülatörler; ateşe, çöpe, toprağa, suya ve kanalizasyona atılmamalı, belediyelerin belirlemiş olduğu atık toplama yerlerine verilmeli ya da alınan firmaya depozitolu olarak iade edilmelidir. Akümülatör içeriğinde bulunan kurşun; vücuda solunum, içme suyu ve gıda zinciri yolu ile girer. Vücuda giren kurşun, ciğerlere kadar ulaşır ve ciğerlerde yavaş yavaş absorbe edilerek kana karışır. Kadmiyumu ise vücut kalsiyum gibi algılar vücutta birikmeye başlar.

Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.