Taşıt Kabloları – CE Belgesi

1. GİRİŞ

Taşıt kablolarının tasarım, üretim ve depolanması aşamalarında uyulması gereken güvenlik gereklerini belirtmekte olup, gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde ilgili personele yardımcı olması amacıyla hazırlanmıştır.

Taşıt kabloları, motorlu taşıtlarda elektriğin iletilmesi amacıyla kullanılan kablolardır. Aracın aküsünde depolanan enerjinin elektrikli ve elektronik aksamlar ile ateşleme sistemine iletilmesi amacıyla, motorlu araç üreticileri ile motorlu araçların tamir ve bakımını yapan yetkili kişiler tarafından kullanılmaktadır.

2. AMAÇ

Taşıt kablolarına yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;

  • Geniş kapsamlı bir tarama yapılarak marka/model bazında ürünlerin tespiti,
  • Tespit edilen ürünlerin uygunluk seviyelerinin belirlenerek PGD faaliyetlerinde ve planlamasında kullanılacak istatistiki verilerin elde edilmesi,
  • Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,
  • Haksız rekabetin önlenmesi, üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
  • Motorlu araçlarda meydana gelebilecek elektrik kaynaklı yangınların önlenmesi,
  • Motorlu araçların elektrik sistemindeki enerji kayıplarının azaltılması,
  • Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır.

3. DAYANAK

  • 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
  • Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik
  • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği
  • TS 1435 – Taşıt Kabloları Standardına dayanılarak hazırlanmıştır.

4. TAŞIT KABLOLARI HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

4.1. Taşıt Kabloları İle İlgili Temel Kavramlar

İletken: Elektrik enerjisini iletmeye yarayan yalıtılmamış tel veya tel demetidir. Kalaylı İletken: Kalay ile kaplanmış iletkendir.

Tek Telli İletken: Tek bir yuvarlak veya kesme (profil) telden oluşan iletkendir. Çok Telli İletken: Genel olarak sarmal biçimli olan, belirli sayıdaki tellerden oluşan iletkendir.

Damar: Kablonun yalıtılmış her bir iletkenidir. İletken kısım ile bunu çevreleyen yalıtkandan oluşur.

Yalıtkan Malzeme: Kablonun bir bölümünü oluşturan ve elektriği iletmeyen, gerilime dayanıklı malzemedir.

Siper (Ekran): Elektrik alanını kablo içerisinde tutmak ve/veya kabloyu dış elektriksel etkilere karşı korumak amacıyla iletkenin çevresine yerleştirilmiş olan metal tabakadır.

Tek Damarlı Kablo: Yalnızca bir damarı bulunan kablodur.

grey

Çok Damarlı Kablo: Birden fazla damarı bulunan kablodur.

grey

Alçak Gerilim Taşıt Kablosu: Karayolu taşıtlarının 50 Volt’a kadar olan gerilimlerdeki elektrik sistemlerinde ve akü bağlantılarında kullanılan ekranlanmamış kablodur.

Yüksek Gerilim Taşıt Kablosu: Karayolu taşıtlarının motor ateşleme sistemlerinde kullanılan ve ateşleme için gerekli yüksek gerilim darbelerine dayanabilen ekranlanmamış kablodur.

4.2. TS 1435 Standardının Kapsamı

TS 1435 Standardı;

  • Karayolu taşıtlarının motor ateşleme sistemlerinde kullanılan ekranlanmamış yüksek gerilim ateşleme kablolarını,
  • 50 Volt’a kadar olan gerilimdeki elektrik sistemlerinde ve akü bağlantılarında kullanılan ekranlanmamış alçak gerilim kablolarını kapsamakta olup,
  • Akü takviye kablolarını,
  • Zırhlı ve diğer askeri kara araçlarında kullanılan genel amaçlı elektrik kablolarını kapsamamaktadır.

grey

4.3. Kablo Sınıfları

TS 1435 Standardı kapsamındaki taşıt kabloları kullanıldıkları gerilime göre iki sınıfta incelenmektedir.

grey

4.4. Kablo Tipleri

TS 1435 Standardı kapsamındaki yüksek gerilim taşıt kabloları yalıtımın ısıl özelliklerine göre;

A tipi, B tipi, C tipi, D tipi, E tipi, F tipi olmak üzere 6 tipe ayrılmaktadır.

TS 1435 Standardı kapsamındaki alçak gerilim taşıt kabloları yalıtımın ısıl özelliklerine göre;

A tipi, B tipi, C tipi, D tipi, E tipi, F tipi olmak üzere 6 tipe ayrılmaktadır.

grey

Kablo tiplerine göre; yüksek sıcaklıkta basınç deneyi, yüksek sıcaklığa dayanıklılık, düşük sıcaklığa dayanıklılık, düşük sıcaklıkta esneklik, yalıtım direnci ve ısıl büzülme için deney sıcaklığı, alev yayılmasına karşı dayanıklılık deneyi için alevin uygulanma süresi gibi farklılıklar mevcuttur.

TS 1435 Standardı kapsamındaki alçak gerilim taşıt kabloları yalıtımın kalınlığına göre iki tipe ayrılmaktadır.

grey

4.5. Kablo Türleri

TS 1435 Standardı kapsamındaki 6 tip yüksek gerilim taşıt kablolarının her biri dört türe ayrılmaktadır.

grey

TS 1435 Standardı kapsamındaki 6 tip alçak gerilim taşıt kablolarının her biri iki türe ayrılmaktadır.

grey

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER

  • Kablo direncinin standartta belirtilen değerlerden yüksek olması durumunda kablo, üzerinden geçen akıma karşı aşırı direnç gösterecek, başka bir deyişle rezistans gibi davranacaktır. Bu durumda kabloda aşırı ısınma meydana gelecek ve yangın riski oluşacaktır. Ayrıca, kablo üzerindeki yalıtkan malzemenin ömrü kısalacaktır.
  • Ayrıca, kablo direncinin yüksek olması durumunda aracın elektrik sistemindeki enerji kayıpları artacaktır.
  • Kablonun kesitinin gerekenden az olması durumunda; elektriksel direnç, kesit alanı ile ters orantılı olduğundan, kablonun direnci artacaktır. Ayrıca kablonun akım taşıma kapasitesi azalacaktır.
  • Kablo yalıtım direncinin standartta belirtilen değerlerin altında olması durumunda özellikle yüksek gerilim kablolarının yalıtım malzemesinde elektriksel delinme riski oluşacaktır.
  • Kablo yalıtkanının mekanik etkilere karşı dayanıklı olmaması durumunda, yalıtkan malzemenin yırtılması/hasar görmesi gibi durumlar söz konusu olacak ve böylece elektrik çarpması, kısa devre gibi riskler oluşacaktır.