Aydınlatma Elemanları (Balast) – CE Belgesi

Femko Belgelendirme, 2014/35/AB Belirli Gerilim Sınırları İçin Tasarlanan Elektrikli Ekipmanlar İle İlgili Yönetmelik (LVD Yönetmeliği) kapsamında, Uluslararası tanınırlık yetkisi, alanında uzman mühendis kadrosu ve sektör tecrübesiyle, Elektriksel Güvenlik Testleri (LVD Testi), Teknik Dosya Denetimleri ve CE Belgelendirme işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Filamanlı lambaların fazla enerji sarf etmesi nedeniyle son yıllarda kullanımı azalmış olup, günümüzde filamanlı lambalara alternatif olarak gaz deşarjlı lambaların kullanımı oldukça artmıştır.

Gaz deşarjlı lambaların deşarj tüpleri elektrik şebekesine doğrudan bağlanamamaktadır. Bu tür lambaların çalıştırılabilmesi için balastlara ihtiyaç duyulmaktadır.

Aydınlatma elemanlarından balastların, üretim aşamasında uyulması gereken güvenlik gereklerini belirtmektedir. Balastlar, elektrik akımın kısıtlı bir seviyede akmasını sağlayan devre elemanları olup, ev, işyeri ve sokak aydınlatmasında kullanılan gaz deşarjlı lambalar ile birlikte kullanılırlar.

2. AMAÇ

Balastlara yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;

  • Geniş kapsamlı bir tarama yapılarak marka/model bazında ürünlerin tespiti,
  • Tespit edilen ürünlerin uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
  • Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,
  • Haksız rekabetin önlenmesi, üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,
  • Uygunsuz balastların kullanımını engelleyerek enerji kayıplarının azaltılması ve elektrik güç kalitesinin düşmesinin engellenmesi,
  • Elektrik kaynaklı yangınların azaltılması,
  • Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır.

3. DAYANAK

  • 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun,
  • Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönetmelik,
  • Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği,
  • Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmeliği (2006/95/AT) (LVD)
  • TSE EN 60921 Balastlar – Tüp Biçimli Flüoresan Lâmbalar İçin – Performans Özellikleri,
  • TSE EN 60923 Lâmbalarla İlgili Yardımcı Donanımlar – Balastlar – Boşalmalı Lâmbalar için (Tüp Biçimli Floresan Lambalar Dışında) – Performans Özellikleri,
  • TSE EN 61347-1 Lâmba Kontrol Düzeni – Bölüm 1: Genel ve Güvenlik Özellikleri Standardına dayanılarak hazırlanmıştır.

4. ÜRÜN HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

Floresan benzeri deşarjlı lambalar negatif direnç karakteristiğine sahiptirler ve şebekeden çektikleri akımı tek başlarına sınırlandıramazlar. Deşarj tüpü şebekeye doğrudan bağlanırsa, gaz deşarjı başladığı andan itibaren çekilen akım lamba bozuluncaya kadar sürekli artar. Lamba üzerinden geçen akımı belirli bir seviyede sınırlamak için deşarj tüplü lambalarda kullanılan devre elemanlarına balast denir. Balastlar bir veya daha fazla deşarj lambası ile şebeke arasına seri olarak bağlanırlar. Endüktans, kapasitans veya bunların bir kombinasyonu kullanılarak üretilirler. Balastlar, ayrıca besleme gerilimini dönüştürme düzenlerini, yol verme gerilimini ve ön ısıtma akımını sağlamaya yardımcı düzenlemeleri de içerebilir.

grey

Balast Çeşitleri

Balastlar manyetik ve elektronik olmak üzere iki çeşittir.

Manyetik Balastlar: İçerisinde bulunan bobinin manyetik indüksiyonu yardımıyla gerilim ve akım değerini düzenleyen balastlardır. Frekans değiştirme özellikleri olmadığından, manyetik balastlı lambalarda bazen ışığın titreşimi insan gözü ile fark edilebilir.

grey

Manyetik balastların sargılardan oluşması ve manyetik akı ile çalışması sebebiyle enerji sisteminden reaktif güç çekerler. Çok sayıda deşarjlı lamba kullanılan sistemlerde bu reaktif güçten dolayı kompanzasyon gerekliliği ortaya çıkar.

Işık verebilmesi için zamana ihtiyaç duyar. Elektronik balasta oranla daha fazla enerji tüketirler. Isınma problemi vardır. Sık açma kapama yapılan aydınlatma sistemleri için idealdir.

Elektronik Balast: Akım ve gerilim kontrolünün yanı sıra, frekans kontrolünün de yapıldığı, yarı iletken devre elemanları kullanılarak üretilen balastlardır. Frekans yükseltilerek deşarj anlarında lambada meydana gelen titremenin göz ile algılanamayacak seviyelerde olması sağlanır.

grey
Manyetik balasta oranla daha az enerji tüketirler. Isınma problemi daha az görülür ve çok sık açma kapama yapılmayan aydınlatma sistemleri için idealdir.

Elektronik balastların dezavantajı ise enerji siteminde harmonik üretmeleridir.

Çok sayıda elektronik balastın kullanıldığı aydınlatma sistemlerinde harmonik filtresi kullanılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

5. ÜRÜNÜN TAŞIDIĞI RİSKLER

Standartlara uygun olarak üretilmeyen balastlar; elektrik çarpması ve yangın riski taşımaktadır.