Exproof Kablo Rakoru – CE Belgesi

Femko Belgelendirme; 2014/34/AB ATEX Yönetmeliği kapsamında ex-proof cihazlar (Potansiyel patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere tasarlanan, üretilen ekipman ve koruyucu sistemler) üreten imalatçılara, Patlamadan Korunma Dokümanı, Ek 3 (Modül B) AB Tip İncelemesi Modülü (seri üretim için belgelendirme), EK 4 (Modül D) İmalat Sürecinin Kalite Güvencesini Esas Alan Tipe Uygunluğu, EK 6 (Modül C1) Denetimli Ürün Deneyi ve Üretimin Dahili Kontrolünü Esas Alan Tipe Uygunluk, Ek 7 (Modül E) Ürün Kalite Güvencesini Esas Alan tipe uygunluk, EK 8 (Modül A) Madde 15.1.b (ii) Üretimin Dahili Kontrolü Modülü, Ek 9 (Modül G) Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk Modülü (seri üretimi olmayan, adetli üretimler için cihaz başı belgelendirme) gibi ATEX belgelendirme modülleri kapsamında Teknik Dosya Denetimleri ve Atex Sertifikası işlemlerinizin tümü için profesyonel hizmetler sunmaktadır.

1. GİRİŞ

Exproof Kablo Rakoru; patlayıcı ve yanıcı ortamlarda oluşan yüksek yoğunlukta nem, toz, gaz vb. türevlerin olduğu iç ve dış alanlarda kabloların bağlantısında ve izole edilmesinde kullanılır. ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT) “ kapsamında, patlama ve yanma riski yüksek olan yerlerde kullanılan cihazların bu ortamların gerektirdiği standartlara ve kurallara uygun olması gerekmektedir.

Exproof Kablo Rakoru; yer altı – yer üstü madenleri, matbaalar, rafineriler, boyahaneler, tahıl ambarları, kimya endüstrisi, petro kimya tesisleri ve buna benzer risk teşkil eden yanıcı ve patlayıcı gaz ortamlarında kullanılan kablo bağlantı elemanıdır.

Exproof Kablo Rakorları, fabrikaların veya işletmelerin tehlikeli alanlarında bulunan elektrik sistemlerinde kullanılan “kritik güvenlik” elemanlarıdır. Exproof Kablo Rakorlarının Zone 0, Zone 1, Zone 2, Zone 21, Zone 22 bölgeleri için farklı tasarım ve özellikte olanları mevcuttur.

grey

2. AMAÇ

Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sahalarda kullanılan 94/9/ AT kapsamındaki ürünlerden Exproof Kablo Rakorlarının piyasadaki mevcut durumlarının ‘’Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik(94/9/AT)’’ kapsamında değerlendirilerek, belirtilen standartlar doğrultusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve muayenelerinin) yapılması ve sonuçlarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;

  • Piyasada bulunan Exproof Kablo Rakorlarının marka/model bazında tespit edilmesi,
  • Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,
  • Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,
  • Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alınması,
  • Gerektiğinde laboratuvar test imkânlarından yararlanılması,
  • Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,
  • İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlenmenin arttırılmasıdır.

3. DAYANAK

Exproof Kablo Rakorlarının denetim sürecinde gerekli olacak mevzuat listesi aşağıda verilmiştir.

1. Kanun:

4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

2. Yönetmelikler:

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili (94/9/AT) Yönetmelik

3. İlgili Standartlar:

Exproof Kablo Rakorlarının denetlenmesinde kullanılacak standartlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

grey

4. EXPROOF KABLO RAKORU HAKKINDA TEKNİK BİLGİLER

Exproof Kablo Rakoru; elektirikli ekipmanın koruma tipini muhafaza edecek şekilde, bir veya daha fazla elektrik ve/veya fiber optik kabloların ekipmana girişine imkan sağlayan bir bağlantı elemanıdır.

Exproof Kablo Rakoru; gaz, hava ve toz gibi maddelere karşı geçirmezliği sağlar. Kablo bağlantı yerinden patlayıcı gazın teçhizatın içerisine girmemesi ve sızdırmazlığın tam olarak sağlanması gerekmektedir. Bu sızdırmazlık, özel bir sıkılaştırma parçası, sıkma halkası veya dolgu maddesi gibi yöntemlerle sağlanabilir. Exproof Kablo Rakoru, kablonun çekilip dışarı çıkarılmasına engel olacak şekilde tasarlanmalıdır. Exproof ekipmanlarda kullanılan kablonun isteyerek veya istemeyerek herhangi bir şekilde çekilmemesi, yerinden çıkarılmaması, bağlantılarının koparak kıvılcıma veya kısa devreye neden olmaması gerekir.

Exproof Kablo Rakoru, gövde ve conta gibi bazı tamamlayıcı kısımlardan oluşmaktadır. Aşağıdaki resimde Ex-proof Kablo Rakorunun bileşenleriyle ilgili bir örnek verilmiştir.

grey

Exproof Kablo Rakorları, plastik veya metal gibi bir çok farklı malzemelerden üretilmektedir. Rakor gövdesi; polyamid, polimer, neoprene, nikel kaplı pirinç, paslanmaz çelik, alüminyum ve pirinç gibi malzemelerden oluşmaktadır. Sızdırmazlık contası, baskı contası, kıskaç halkası, sıkıştırma vidası, somun, başlık, rondela, o-ring gibi kablo rakoru tamamlayıcıları nitril kauçuk, neopren, termoplastik vulkanize, kloropren, polyamid vb. malzemelerden yapılmaktadır.

grey

Patlama ve yanma tehlikesi yüksek olan alanlarda zırhlı veya zırhsız kablolar için tehlikeli alan uygulamalarında temelde 3 tipte kablo rakoru kullanılmaktadır. Bunlar: “e”, “d” ve “n” koruma tiplerine uygun olan exproof kablo rakorlarıdır. Plastik kablo rakorları, “e” (arttırılmış emniyetli) koruma tipli gövdelerde kablo girişi için uygundur. Metalden üretilmiş kablo rakorları, “d” (alev sızdırmaz) koruma tipli gövdelerde kullanılmaktadır.

Exproof Kablo Rakorları en az IP 54 seviyesinde korunmalıdır. Bunun üstünde olan IP 64, IP 65, IP 66, IP 67, IP 68 gibi IP değerleri ile giriş koruması yapılabilir.

4.1. Exproof Kablo Rakoru Tipleri:

Ex-proof Kablo Rakoru, temelde zırhlı ve zırhsız olmak üzere iki grupta incelenebilir:

a. Exproof Zırhlı Kablo Rakoru:

Exproof Zırhlı Kablo Rakoru; patlayıcı ve yanıcı ortamlarda zırhlı kabloların bağlantısı için kullanılan kablo rakorlarıdır. Kablo kılıfının normal contalanmasına ek olarak, kablo zırhının güvenli bir biçimde sıkıştırılması da gerekmektedir, çünkü bu zırh sadece mekanik koruma için değil, aynı zamanda elektriksel koruma için de kullanılır. Kablo zırhı elektrikle yüklü ise, koruma ya da topraklama iletkeni gibi çalışacağından; kablo rakoru aracılığı ile toprağa güvenli bir biçimde bağlanması sağlanır.

grey

b. Exproof Zırhsız Kablo rakoru:

Exproof Zırhsız Kablo Rakoru, patlayıcı ve yanıcı ortamlarda zırhsız kabloların bağlantısı ve izole edilmesi için kullanılan kablo rakorlarıdır. Bu rakorlar kablonun çekilip çıkarılmasına karşı yüksek seviyede direnç ve stabilite sağlar. Ayrıca gaz, toz vb. maddelerin ekipmanın içine girmesini, ekipman içinde oluşan tehlikeli oluşumların da dışarı sızmasını önler.

grey

4.2. Exproof Kablo Rakorlarının İşaretlenmesi:

Tehlikeli alanlarda kullanılan bütün ekipmanlar EN 60079-0’ da tanımlandığı gibi işaretlenmelidir. Exproof Kablo Rakorunun etiketlenmesine örnek olarak Resim 6 ve Resim 7 verilmiştir. Bu etiket örneklerinde; Ex işareti, koruma tipleri, ortam tipleri(gaz ve toz), IP değeri, Zone sınıfı, cihaz kategorisi, onaylanmış kuruluş ismi ve sertifika numarası bilgileri verilmiştir.

grey grey

5. EXPROOF KABLO RAKORUNUN TAŞIDIĞI RİSKLER

Exproof Kablo Rakoru kendi başına bir risk taşımamakla beraber, kullanıldığı ortamın patlayıcı ve yanıcı riski olmasından dolayı ayrıca tehlikeli alan sayılmasından kaynaklı, bulunduğu ortama uygun olarak kullanılması gerekmektedir. Örneğin; Zone 1 için tasarlamış Exproof Kablo Rakorunun, Zone 0 için kullanılması uygun değildir. Kablo Rakoru gibi elektrik malzemeleri bağlı bulundukları makina ve ekipmanın çalışması, çeşitli ateşleme kaynakları sayesinde meydana gelebilecek aşırı ısınma, kıvılcım veya arkların patlamaya sebep olabileceğinden exproof özellikte üretilmeleri gerekmektedir.

Exproof Kablo Rakoru, kablonun elektrikli ekipmana bağlanmasında, kablonun çekilip çıkarılması, ark çıkarması veya ortamdaki gaz, toz veya buharın ekipmanın içine sızması gibi risklerin meydana gelmesine sebep olabilmektedir. Bu riskler, kablonun stabil bir şekilde exproof kablo rakoruyla bağlanması ve cihazın koruma tipiyle uyumlu bir koruma şeklinin uygulanmasıyla giderilir. Exproof Kablo Rakoru, yabancı madde girişine karşı korunmadığında da risk oluşturmaktadır. Bu nedenle IP Korumasının da uygun seviyede olması gerekmektedir. İnsan can ve mal güvenliğini geri dönüşü olmayan bir şekilde tehdit etmesinden dolayı patlayıcı ortamlara uygun olarak monte edilmeli, tamir ve bakımları exproof özelliklerini koruyucu şekilde sağlanmalıdır.

Femko Muayene, tüm bunların dışında ATEX 137 (99/92/EC) Çalışanların Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamında Uygunluk Muayenesi, EN 60079-14 Patlayıcı Ortamlarda Tesis ve İşletmelerdeki Elektrik Tesisat Uygunluk Muayenesi, EN 60079-10-1 ve EN 60079-10-2 Standartları kapsamında Proje uygunluk Muayenesi gibi alanlarda da çözümler sunmaktadır.